Hotel Rapenburg*****

ontwerp: Mulder Van Tussenbroek
opdrachtgever: Hillgate
adres: Rapenburg 48, Leiden
oplevering: -

Uitgangspunt en concept

De locatie Rapenburg 48/Pieterskerkhof  4 werd door de gemeente aangeboden t.b.v. de realisatie van een 4 á 5 sterren hotel via een bieding waarbij het bijbehorende plan zou leiden tot de keuze van de winnende partij. Het architectenbureau heeft het initiatief genomen om een aantal geïnteresseerde partijen samen te voegen om gezamenlijk tot een bieding te komen en het gevraagde plan ontwikkeld. Het werd het winnende plan.

Uitgangspunt is de restauratie van het Rijksmonument Rapenburg 48 en het Gemeentelijk monument Pieterskerkhof 4.

Geschiedenis

Rapenburg 48, het Huis van Leyden, is gebouwd in 1640 naar de plannen van Arent van ’s-Gravesande. Het kreeg een brede gevel in classicistische stijl met een imposante ionische orde, waarbij de pilasters vanaf een laag basement over twee bouwlagen doorlopen. De gevel bestaat uit geverfde zandsteen met festoenen boven de vensters. De hardstenen verhoogde deurstoep is voorzien van een smeedijzeren leuning. In 1641 kwam het huis gereed.
Het gebouw is in de loop van de tijd meerdere keren aangepast en uitgebreid. Er is in de 18de eeuw een achtervleugel aan toegevoegd.
Omstreeks 1790 woonde Prins Willem Frederik van Oranje in het huis tijdens zijn studie in Leiden. In 1811 werd Napoleon in het huis ontvangen.
Het gebouw kende naast een fraaie voorgevel ook  een bijzonder rijk interieur. Belangrijke onderdelen hiervan verhuisden naar onder meer het Mauritshuis in Den Haag (plafonds) en het Rijksmuseum in Amsterdam (schouw). Ook in Engeland zijn delen van het interieur teruggevonden.

In de loop van de geschiedenis is de architectonische kwaliteit van vooral het interieur sterk verminderd. Bij de verbouwing tot school in 1909 is,  als gevolg van de veranderde functie,   vooral het “middengedeelte” rigoureus aangepakt. In 1924 is de school Pieterskerkhof 4 gebouwd.

Gang

Opvallend is dat bij de uitbreidingen in de richting van het Pieterskerkhof, de monumentale gang meegroeide en daarmee een  steeds belangrijkere verbindende schakel vormde.

Deze gang werd een belangrijk uitgangspunt in ons ontwerp.

Van het monument aan het Rapenburg wordt het gedeelte van de achtergevel met de latere toevoegingen weer zichtbaar gemaakt, waardoor het gebouw zich verzelfstandigd aan de tuinzijde. Tussen de school aan het Pieterskerkhof en het pand aan het Rapenburg wordt een nieuw min of meer vrijstaand gebouw gemaakt. De verbindende schakel tussen deze drie bouwvolumes wordt gevormd door de monumentale gang.

De gang zal de bezoeker langs de diverse vertrekken van het hotel leiden. In het nieuwe middengebouw krijgt de bestaande gang een eigen plaats. De relatief hoge gang wordt volledig opgenomen in het nieuwe bouwvolume. Langs de voormalige buitengevel grenzend aan de monumentale gang, wordt een tweede gang gecreëerd die nieuwe verdiepingshoogten mogelijk maakt en voorkomt dat de bestaande gang wordt aangetast door aan te brengen hotelkamerdeuren. Aan de zuidzijde van de gang wordt opnieuw een patio gecreëerd. Aan het Pieterskerkhof zal op de begane grond een grote zaal met publieke functie worden gerealiseerd.

Het gebouw aan het Rapenburg zal worden gerestaureerd, waarbij op de begane grond een aantal algemene hotelfuncties zullen worden ondergebracht. Ten behoeve van het ontbijt zal er een eigentijdse uitbreiding plaatsvinden aan de tuinzijde. Een opvallende verandering is het terugplaatsen van de achtergevel op de bestaande fundamenten en het terugbrengen van de tweede kap. De ruimtes op de verdiepingen en in de kap zullen worden ingericht om te worden gebruikt als hotel suites.Het gebouw aan het Pieterkerkhof (de school) zal worden gerestaureerd. De klaslokalen zullen worden ingericht als studio, t.b.v. hier langer verblijvende gasten, zoals gastdocenten van de universiteit.